Eşya; Kişilerin üzerinde hakimiyet kurabildiği ekonomik değeri ve maddi varlığı olabilen maddelerdir. Hukuki anlamda eşyanın özellikleri:
- Maddi varlığı olması: Cismani varlığı olan şeyler eşya olarak kabul edilir. Ancak kanun koyucu bazı cismani olmayan şeyleri de eşya ile bir tutarak eşyaya ilişkin kuralların bunlara da uygulanabileceğini kabul etmiştir. Örn. Tabii kuvvetlerin mülkiyet hakkına konu olabilmesi, müstakil bazı hakların ayni hak konusu yapılabilmesi
- Sınırlanabilir olması
- Hukuki hakimiyete elverişli olması, yasaklanmış olmaması, tabii kaynaklar, ormanlar mülkiyete konu olamaz
- Kişisel olmaması. İnsanın vücudu, organları ve ceset kural olarak eşya sayılmaz. İnsan vücudu ile kaynaşmış takma organları eşya sayılmaz, ayrılmış olan saç, takma diş eşya olarak nitelenir
- Ekonomik değer taşıması
Eşya hukuku ise kişiler ile eşyalar arasındaki doğrudan doğruya “hakimiyet ilişkisini” düzenleyen hukuk dalıdır. Bu hakimiyet ilişkisi bir hakka dayanıyorsa “ayni haklar”, bir hakka dayanmıyor, sadece fiili bir durumdan ibaret kalıyorsa “zilyetlik” denir.
Eşya hukukunun üç ana konusu vardır; Ayni haklar, zilyetlik, tapu sicili.
Çeşitli dava konuları olmakla beraber genellikle açılan davalar;
- Maddi ve Manevi Tazminat Davaları
- Alacak davaları
- İstisna, Vekalet ve Tellallık Sözleşmesinden doğan davalar
- Haksız fiilden doğan tazminat davaları
- Basın yolu ile yapılan haksız saldırılara ilişkin tazminat davaları
- Kiralama ile buna ilişkin tüm davalar
- Tahliye Davaları
- Kira bedelinin tespiti davaları
- Kira bedelinin artırılması davaları
- Ödeme yerinin tayini davaları
- Zilyetlik davaları
- Ecrimisil davaları
- Elatmanın önlenmesi (müdahalenin men-i) davaları
- Her türlü irtifak hakkının kurulmasına ilişkin davalar
- İstihkak davaları
- İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) davaları
- Önalım (şüfa) davaları
- Tapu iptal ve tescil davaları
- Tapu Müdürlüğü ile kişiler arasındaki davalar
- Tapu kayıtlarında mevcut hataların düzeltilmesine yönelik davalar
- Kamulaştırma Davaları
- Arazilerin planlamasından ve ruhsat için gerekli izinlerin verilmemesinden doğan davalar
- Taşınır ve taşınmaz malların devri, satışı ve bunlara dair sözleşmelerden doğan davalar
- İpotek ve rehin tesisi ile bunların fekkinden doğan davalar
- Kat Mülkiyetinden doğan her tür davalar
